Genmutatie en screening op hartfalen

Genetische testen voor hartfalen onthult verborgen hartrisico's. Het onderzoekt DNA om erfelijke hart- en vaatziekten te ontdekken. Dit inzicht kan cruciaal zijn voor uw hartgezondheid¹.

Genmutatiescreening signaleert mogelijke problemen voordat symptomen zich voordoen. Cardiomyopathieën zijn complexe genetische aandoeningen die de hartstructuur aantasten. Deze erfelijke aandoeningen missen vaak duidelijke waarschuwingssignalen.¹².

Hypertrofische cardiomyopathie is een veelvoorkomende erfelijke hartziekte. Het treft ongeveer 1 op de 500 mensen. Genetische tests kunnen specifieke mutaties identificeren die verband houden met het risico op hartfalen²³.

Belangrijkste punten

• Genetische tests bieden cruciaal inzicht in risico's op hartziekten
• Bij sommige hartaandoeningen zijn er genetische componenten die in een vroeg stadium kunnen worden geïdentificeerd
• Gepersonaliseerde screening kan helpen bij het ontwikkelen van gerichte preventiestrategieën
• DNA-analyse kan erfelijk potentieel voor hart- en vaatziekten blootleggen
• Vroege detectie maakt het mogelijk proactief hartgezondheidsbeheer

Wat is genmutatiescreening?

Genetische mutatiescreening is een krachtig hulpmiddel dat uw risico op erfelijke hartaandoeningen blootlegt. Het onderzoekt uw DNA om te identificeren genetische markers voor hartziektenDeze innovatieve aanpak helpt toekomstige cardiovasculaire uitdagingen te voorspellen⁴.

DNA-testen voor cardiovasculaire gezondheid onderzoekt uw genetische blauwdruk. Het onthult subtiele genveranderingen die de risico's op hartaandoeningen kunnen vergroten⁵Deze methode gaat verder dan traditionele medische screening.

Inzicht in genmutaties

Uw genen bevatten instructies voor het maken van eiwitten die essentieel zijn voor de hartfunctie. Mutaties kunnen deze instructies veranderen, wat mogelijk cardiovasculaire problemen veroorzaakt.⁴.

Belangrijke inzichten zijn onder meer:

• Erfelijke hartaandoeningen kunnen worden veroorzaakt door specifieke genetische veranderingen⁴
• Mutaties kunnen de hartfunctie op meerdere manieren beïnvloeden
• Sommige genetische variaties hebben een sterker effect op de ontwikkeling van ziekten dan andere⁴

Hoe screening werkt

Het screeningproces omvat een grondige genetische analyse. Het vergelijkt uw DNA-sequentie met standaard referentiesequenties⁵.

Dit kunt u verwachten:

1. Verzamel een bloed- of speekselmonster
2. Analyseer meerdere genen waarvan bekend is dat ze erfelijke hartaandoeningen veroorzaken⁵
3. Potentieel evalueren genetische markers voor hartziekten⁴
4. Bespreek de resultaten met een geneticus⁵

“Genetische testen bieden een inkijkje in uw potentiële cardiovasculaire toekomst, waardoor u de kennis krijgt om proactieve stappen te ondernemen.”

Inzicht in uw genetische aanleg helpt u bij het samenwerken met zorgverleners. Samen kunt u gepersonaliseerde preventie- en behandelingsstrategieën ontwikkelen⁵.

Het belang van een gezond hart

Uw hart is de krachtcentrale van het cardiovasculaire systeem van uw lichaam. Inzicht in genetica en hartgezondheid kan u helpen proactieve stappen te ondernemen. Gepersonaliseerde geneeskunde biedt nieuwe manieren om de cardiovasculaire gezondheid te verbeteren⁶.

Veel voorkomende hartaandoeningen en genetische risico's

Genetische factoren spelen een cruciale rol bij het voorkomen van hartziekten. Genetische tests kunnen helpen bij het identificeren van erfelijke hartaandoeningen.

• Hypertrofische cardiomyopathie
• Gedilateerde cardiomyopathie
• Arrhythmogene rechterventrikelcardiomyopathie
• Lang QT-syndroom

Voor coronaire hartziekte is genetica verantwoordelijk voor 50% van uw risico. Leefstijlfactoren beïnvloeden de andere helft⁶. Uw familiegeschiedenis kan een aanzienlijke invloed hebben op uw hartgezondheid⁷.

Als één ouder hartfalen heeft, kan uw risico met maximaal 70% toenemen. Een broer of zus met hartfalen verhoogt uw risico met ongeveer 40%⁷.

Genetische erfelijkheid en hartgezondheid

Genetische aandoeningen volgen vaak een specifiek overervingspatroon. Bij aandoeningen die verband houden met één enkel gen heeft elk kind doorgaans een kans van 50/50 om een gemuteerd gen te erven⁶.

Meer dan 750.000 mensen in de Verenigde Staten hebben gedilateerde cardiomyopathie. Eén op de 10 personen wordt geboren met een specifieke genmutatie⁸.

Genetische testen zijn essentieel geworden om hartaandoeningen te begrijpen en te voorkomen. De kosten van testen zijn gedaald, waardoor het toegankelijker is geworden. Veel mensen gebruiken het nu om hun genetische hartgezondheidsrisico's te beoordelen.⁶.

Hoe genmutaties de hartfunctie beïnvloeden

Genetische varianten spelen een cruciale rol in de gezondheid van het hart. De genetische blauwdruk van uw hart kan inzicht geven in mogelijke cardiovasculaire uitdagingen. Inzicht in deze varianten helpt bij het identificeren van risico's op hartfalen.

Genetische screening voor erfelijke hartaandoeningen is van vitaal belang in medisch onderzoek. Tot 50% van de gevallen van gedilateerde cardiomyopathie kunnen afkomstig zijn van erfelijke genetische mutaties⁹Meerdere genen kunnen bijdragen aan hartgezondheidsproblemen.

Soorten genmutaties

Genmutaties die de hartfunctie beïnvloeden, vallen in verschillende hoofdtypen uiteen:

• Structurele mutaties die de integriteit van de hartspier beïnvloeden
• Mutaties in het elektrische systeem die hartritmestoornissen veroorzaken
• Metabole genvarianten die de functie van hartcellen beïnvloeden

Het menselijk genoom bevat 20.000-25.000 genen. Elk persoon draagt meerdere miljoenen genetische varianten met zich mee.⁹Deze variaties kunnen een grote invloed hebben op de gezondheid van het hart en de kans op hartfalen.

Rol van specifieke genen bij hartfalen

“Genetica speelt een cruciale rol bij het begrijpen van individuele risico’s op hartziekten” – Cardiovascular Genetics Research Team

Sommige genen zijn cruciaal voor de hartfunctie. Bijna 100 ziekte-geassocieerde genen zijn geïdentificeerd voor cardiomyopathieën¹⁰Autosomaal dominante overerving betekent een kans van 50% om een gemuteerd allel door te geven aan nakomelingen⁹.

Genetische varianten creëren complexe interacties die het risico op hartfalen beïnvloeden. Next-generation sequencing heeft ons begrip van deze genetische paden verbeterd¹⁰.

Uw genetische profiel kan u helpen bij het beheersen van mogelijke hartproblemen. Genetische screening voor erfelijke hartaandoeningen is een proactieve stap naar betere hartzorg.

Huidige methoden voor screening op hartfalen

Beoordeling van het hartrisico heeft de manier waarop artsen naar hartgezondheid kijken, veranderd. Genetische testen voor hartfalen biedt nieuwe inzichten in potentiële cardiovasculaire risico's. Deze tool is cruciaal geworden in moderne medische diagnostiek¹¹.

Hartscreening is geëvolueerd met geavanceerde technologie. Traditionele methoden spelen nog steeds een belangrijke rol. Nieuwe genetische benaderingen bieden grondigere evaluaties¹¹.

Traditionele screeningsbenaderingen

Conventionele screening op hartfalen omvat doorgaans:

• Lichamelijk onderzoek
• Uitgebreide medische geschiedenisbeoordelingen
• Diagnostische tests zoals echocardiogrammen
• Elektrocardiogram (ECG) beoordelingen

Vooruitgang in genetische tests

Genetische screening heeft ons vermogen om hartrisico's te voorspellen verbeterd. Nieuwe technieken kunnen meerdere genen tegelijk controleren. Dit vergroot de kans op het vinden van ziekteveroorzakende mutaties¹¹.

“Genetica speelt een fundamentele rol bij het identificeren van personen met een risico op plotselinge hartdood en symptomen van hartfalen”¹¹

Belangrijke genetische screeningmethoden zijn:

1. Sequentiebepaling van het gehele exoom (WES)
2. Gerichte genenpaneelsequentiebepaling
3. Next-generation sequencing (NGS)-technieken¹¹

De meest voorkomende genetische varianten die in verband worden gebracht met hartaandoeningen zijn mutaties in:

• Titin (TTN)-gen¹²
• Lamin A (LMNA)-gen¹²
• SCN5A-gen¹²

Deze geavanceerde screenings maken een gepersonaliseerde risicobeoordeling mogelijk. Ze helpen u uw genetische risico op hartgerelateerde aandoeningen te begrijpen¹¹.

Voordelen van genmutatiescreening voor hartfalen

Genetische screening heeft gepersonaliseerde geneeskunde voor hartgezondheid getransformeerd. Het biedt diepgaande inzichten in het risico op hartziekten. Door uw genetische markers te kennen, kunt u stappen ondernemen om uw hart te beschermen.

Genetische tests onthullen potentiële risico's voordat symptomen zich openbaren. Het biedt essentiële informatie over de gezondheid van uw hart. Deze kennis stelt u in staat om vroegtijdig actie te ondernemen.

Voordelen van vroege detectie

• Identificeer potentiële risico's op hartziekten voordat klinische symptomen zich voordoen¹³
• Screening op erfelijke hartaandoeningen¹⁴
• Maak preventieve interventies vroegtijdig mogelijk

Eén op de vijf patiënten met een familiegeschiedenis van gedilateerde cardiomyopathie heeft een specifieke genmutatie¹³Deze informatie helpt families inzicht te krijgen in hun mogelijke hartrisico's.

Gepersonaliseerde behandelplanning

Genetische testen maken het mogelijk om gepersonaliseerde teamaanpak in hartverzorging. Dit kan leiden tot betere gezondheidsresultaten¹³.

Als u een cardiomyopathiegen draagt, is de kans 50% dat u dit doorgeeft aan uw kinderen¹³Vroegtijdige detectie is cruciaal.

“Kennis is de eerste stap in het voorkomen van hartziekten.” – Cardiovascular Research Institute

Kennis van uw genetische markers helpt bij het opstellen van een op maat gemaakt gezondheidsplan. Werk samen met uw artsen om strategieën te ontwikkelen die passen bij uw unieke genetische profiel.

Risicofactoren voor hartfalen

Risicofactoren voor hartfalen zijn cruciaal voor beoordeling van het hartrisico. De gezondheid van uw hart brengt genetische aanleg en omgevingsinvloeden in evenwicht. Inzicht in deze factoren kan helpen hartproblemen te voorkomen¹⁵.

Genetische grondslagen van hartziekten

Genen spelen een grote rol bij het risico op hartziekten. Erfelijke genetische variaties kunnen dramatisch invloed hebben op de cardiovasculaire gezondheid. Uw familiegeschiedenis is ook van belang.

Erfelijke genmutaties kunnen de hartfunctie beïnvloeden. Genetische aanleg voor cardiovasculaire aandoeningen is ook belangrijk om te overwegen.

• Familiegeschiedenis van hartaandoeningen¹⁶
• Erfelijke genmutaties die de hartfunctie beïnvloeden¹⁶
• Genetische aanleg voor hart- en vaatziekten¹⁶

Omgevings- en levensstijlinvloeden

Leefstijlkeuzes hebben een grote impact op preventie van hartziekten. Hartfalenpercentages variëren wereldwijd, van 1% tot 2% in ontwikkelde landen¹⁵. Uw dagelijkse gewoonten kunnen genetische risico's beïnvloeden.

Je genen laden het geweer, maar je levensstijl haalt de trekker over.

Belangrijke levensstijlfactoren in beoordeling van het hartrisico erbij betrekken:

1. Dieet en voeding
2. Lichamelijke activiteitsniveaus
3. Stressmanagement
4. Roken en alcoholgebruik

Alleen 25% van mensen met hoge bloeddruk krijg preventieve medicijnen. Voor hoog cholesterol is het gewoon 4%¹⁵Dit toont aan dat er behoefte is aan beter hartgezondheidsmanagement.

Ken uw genetische risico's en maak slimme keuzes in uw levensstijl. Dit kan helpen uw kans op hartfalen te verkleinen¹⁶.

Voor wie is screening geschikt?

Genetische screening voor erfelijke hartaandoeningen is van vitaal belang voor mensen met specifieke risicofactoren. De hartziektegeschiedenis van uw familie kan mogelijke cardiovasculaire gezondheidsrisico's onthullen. Het begrijpen van deze geschiedenis is cruciaal voor uw hartgezondheid.

Sommige groepen zouden genetische screening prioriteit moeten geven vanwege hun hogere risico. Deze populaties hebben meer kans op erfelijke hart- en vaatziekten.¹⁷.

• Personen met een bevestigde familiegeschiedenis van hartaandoeningen
• Mensen met onverklaarbare hartklachten
• Eerstegraads familieleden van patiënten met bekende genetische hartaandoeningen

Risicogroepen

Genetische varianten komen vaak voor bij patiënten met hartaandoeningen. 25-40% van patiënten met gedilateerde cardiomyopathie heeft genetische links, zelfs zonder duidelijke familiegeschiedenis¹⁷Dit feit onderstreept de noodzaak van grondige genetische screening.

Overwegingen met betrekking tot familiegeschiedenis

“Als je de medische voorgeschiedenis van je familie kent, heb je een routekaart voor mogelijke gezondheidsrisico’s.”

Bij genetische screening moet u zich op de volgende belangrijke aspecten concentreren:

1. Medische geschiedenis die drie generaties beslaat
2. Specifieke cardiovasculaire aandoeningen bij naaste familieleden
3. Leeftijd waarop hartgerelateerde problemen zich openbaren

Genetische tests kunnen potentiële risico's al vroeg signaleren. Dit maakt gepersonaliseerde preventie- en behandelplannen mogelijk¹⁹Praat met een zorgverlener om de beste screeningsaanpak voor u te vinden.

Hoe u zich kunt voorbereiden op genmutatiescreening

Genetische testen op hartziekten vereisen zorgvuldige planning. Genetische counseling helpt u effectief door het screeningsproces te navigeren²⁰.

• Verzamel een uitgebreide medische familiegeschiedenis
• Plan een consult in met een geneticus
• Begrijp mogelijke testimplicaties
• Bereid vragen voor uw zorgverlener voor

Overleg met zorgverleners

Uw eerste consult is cruciaal voor de voorbereiding op genetische tests. U bespreekt uw persoonlijke en familiale gezondheidsachtergrond. Professionals in de gezondheidszorg leggen mogelijke uitkomsten van genetische screening uit²¹.

“Kennis is macht als het gaat om het begrijpen van uw genetische risico op hartaandoeningen.”

Het testproces begrijpen

Genetische testen voor hartziekten omvatten meestal een eenvoudig bloedmonster. Het onthult informatie over uw genetische aanleg voor hartaandoeningen²².

Ongeveer 50% van genetische hartmutaties kunnen worden doorgegeven aan kinderen. Dit maakt screening waardevol voor gezinsplanning²¹.

Belangrijke overwegingen bij de voorbereiding op genetische tests zijn onder meer:

1. Emotionele voorbereiding op mogelijke resultaten
2. Begrijpen wat verzekeringsdekking inhoudt
3. Bespreken van mogelijke vervolgacties

De meeste verzekeringspolissen dekken nu genetische tests met minimale eigen bijdrage²⁰Een proactieve benadering van genetische counseling helpt u bij het beheren van uw hartgezondheid.

Interpretatie van uw screeningresultaten

Genetische testresultaten kunnen lastig te begrijpen zijn. Professionele begeleiding is cruciaal om uw screeningresultaten te begrijpen. Uw resultaten werpen licht op uw hartgezondheidsrisico's.

Genetische varianten spelen een belangrijke rol bij het risico op hartfalen. Screeningsresultaten vallen doorgaans in drie hoofdcategorieën:

• Positieve resultaten duiden op een verhoogd genetisch risico
• Negatieve resultaten die erop duiden dat er geen bekende genetische mutaties zijn
• Variant van onzekere significantie (VUS) resultaten²³

Uw testresultaten decoderen

Een positief resultaat garandeert geen hartfalen. Het wijst alleen op een hoger risico. Genetische varianten kunnen waardevolle inzichten verschaffen in uw potentiële traject voor hartgezondheid.

Erfelijke hartaandoeningen kunnen stil zijn. Genetische testen zijn essentieel voor vroege detectie²³.

Aanbevolen vervolgacties

Nadat u de resultaten van uw genetische screening hebt ontvangen, moet u de volgende belangrijke stappen overwegen:

1. Raadpleeg een geneticus voor een gedetailleerde interpretatie
2. Bespreek mogelijke preventieve strategieën met uw zorgverlener
3. Overweeg aanvullende hartbewaking
4. Onderzoek veranderingen in uw levensstijl om risico's te beperken

“Kennis is de eerste stap naar proactief hartgezondheidsbeheer.”

Genetische testen zijn altijd in ontwikkeling. Uw resultaten kunnen veranderen naarmate de wetenschap vordert.²⁴Blijf op de hoogte en praat met uw artsen over uw genetische risico's.

Toekomstige trends in genmutatiescreening

Genetische testontwikkelingen veranderen cardiovasculair geneticaonderzoek. Nieuwe technologieën veranderen de manier waarop we naar hartgezondheid en genetische screening kijken.²⁵.

Nieuwe technologie verandert genetische screeningmethoden. Next-gen sequencing helpt genetische markers voor hartproblemen te vinden²⁵.

Doorbraaktechnologieën in cardiovasculaire genetica

• Sequentiebepaling van het hele genoom wordt toegankelijker²⁵
• Geavanceerde moleculaire diagnostische technieken
• Precieze screening op genetische risico's op hartziekten

Hoogtepunten van onderzoek en ontwikkeling

Cardiovasculair geneticaonderzoek blijft grote stappen maken. Wetenschappers kunnen nu nieuwe ziektegenen ontdekken en complexe genetische verbanden begrijpen²⁵.

Genetische testen zijn van vitaal belang voor hartziekten. Het helpt bij het vinden van genetische profielen met een hoog risico²⁶.

Wetenschappers vinden nieuwe manieren om ziekten te groeperen op basis van hun moleculaire kenmerken²⁷.

De toekomst van genetische screening ligt in gepersonaliseerde, nauwkeurige medische interventies die hartaandoeningen mogelijk kunnen voorkomen of terugdraaien.

Nieuwe technologie zal betere genetische screeningmethoden opleveren. Deze zullen diepere inzichten geven in uw hartgezondheidsrisico's.

Conclusie: Neem de regie over uw hartgezondheid

Genetische testen zijn een krachtig hulpmiddel voor preventie van hartziekten. Het helpt u uw cardiovasculaire risico's te begrijpen voordat ze ernstig worden. Hartfalen kan variëren van milde symptomen tot levensbedreigende complicaties.

Uw genetische profiel kan potentiële hartgerelateerde uitdagingen onthullen. Studies tonen aan dat 20-50% van bepaalde hartaandoeningen een genetische component kan hebben. Genetische screening geeft cruciale informatie over uw risico's.

Diagnostische tests en genetische inzichten helpen bij het ontwikkelen van gepersonaliseerde strategieën. Deze kunnen hartgerelateerde problemen beheren en mogelijk voorkomen. Kennis is macht als het gaat om hartgezondheid.

Blijf op de hoogte van uw medische familiegeschiedenis. Laat u regelmatig controleren en breng proactieve veranderingen in uw levensstijl aan. Houd uw gewicht in de gaten en controleer uw zoutinname. Zorg voor een gezond gewicht en vermijd roken.

Vergeet niet dat genetische informatie een hulpmiddel is, geen definitieve voorspelling. Met goed management kunt u stappen zetten richting cardiovasculair welzijn op de lange termijn²⁸²⁹.

Bronkoppelingen

1. Verborgen in hartfalen: genetische ziekte in de dagelijkse klinische praktijk – https://www.escardio.org/Journals/E-Journal-of-Cardiology-Practice/Volume-22/hidden-in-heart-failure-genetic-disease-in-everyday-clinical-practice
2. Cardiomyopathie: een overzicht – https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2017/1115/p640.html
3. Hypertrofische cardiomyopathie: genetica en klinische perspectieven – https://cdt.amegroups.org/article/view/24557/26222
4. Genetische testen voor erfelijke hartziekten – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3769178/
5. Genetische tests voor hartziekten kunnen patiënten en families helpen risico's te identificeren – https://newsroom.heart.org/news/genetic-testing-for-heart-diseases-may-help-patients-and-families-identify-risks
6. Hoe genetica een rol speelt bij de gezondheid van het hart – https://www.nebraskamed.com/heart/how-genetics-play-a-role-in-heart-health
7. Familiegeschiedenis en uw risico op hartfalen – https://www.webmd.com/heart-disease/heart-failure/features/family-history-heart-failure
8. Genetische hartmutatie voorspelt niet altijd hartziekten – https://www.pennmedicine.org/news/news-releases/2019/july/cardiac-genetic-mutation-may-not-always-predict-heart-disease
9. Genetica en hartfalen: een beknopte gids voor de clinicus – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4347203/
10. Genetische determinanten van hartfalen: feiten en cijfers – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5933969/
11. De rol van genetica bij de behandeling van patiënten met hartfalen – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10607512/
12. Benaderingen van genetische screening bij cardiomyopathieën: kernpunten – American College of Cardiology – https://www.acc.org/Latest-in-Cardiology/ten-points-to-remember/2023/02/07/05/47/approaches-to-genetic-screening
13. Uw gezin kan profiteren van cardiovasculaire genetische tests – https://www.jax.org/news-and-insights/2017/february/your-family-could-benefit-from-cardiovascular-genetic-testing
14. Rol van genetische testen bij cardiomyopathieën: een inleiding voor cardiologen – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8788175/
15. Genetische aanlegstudie van hartfalen en de associatie ervan met cardiomyopathie – The Egyptian Heart Journal – https://tehj.springeropen.com/articles/10.1186/s43044-022-00240-6
16. Erfelijke hartaandoeningen (genetische aandoeningen) – https://www.ottawaheart.ca/heart-condition/inherited-cardiac-conditions-genetic-disorders
17. Genetische evaluatie en screening bij cardiomyopathieën: kansen en uitdagingen voor gepersonaliseerde geneeskunde – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10302702/
18. Genetische testen voor hypertrofische cardiomyopathie – https://www.heart.org/en/health-topics/cardiomyopathy/understand-your-risk-for-cardiomyopathy/genetic-testing-for-hcm
19. Genetische testen voor erfelijke cardiomyopathieën en kanalopathieën – https://www.southcarolinablues.com/web/public/brands/medicalpolicy/external-policies/genetic-testing-for-inherited-cardiomyopathies-and-channelopathies/
20. Genetische testen voor hypertrofische cardiomyopathie – https://www.columbiacardiology.org/patient-care/hypertrophic-cardiomyopathy-center/about-hypertrophic-cardiomyopathy/genetic-testing
21. Genetische testen | Pediatrische cardiomyopathie – https://www.cincinnatichildrens.org/service/c/cardiomyopathy/genetic-testing
22. Benadering van genetische tests bij cardiomyopathieën – https://www.escardio.org/Journals/E-Journal-of-Cardiology-Practice/Volume-11/Approaching-genetic-testing-in-cardiomyopathies
23. Genetische (of genomische) testen – https://www.bhf.org.uk/informationsupport/tests/genetic-testing
24. Interpretatie van positieve resultaten van cardiale genetische tests (CME) – https://education.clinical.jax.org/interpreting-positive-results-from-cardiac-genetic-testing-cme
25. Genetische testen bij hart- en vaatziekten – https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4129647/
26. De rol van genetica bij de diagnose en behandeling van hypertrofische cardiomyopathie: een blik op de toekomst – https://www.mdpi.com/2227-9059/12/3/682
27. Genetische tests en counseling bij hypertrofische cardiomyopathie: veelgestelde vragen – https://www.mdpi.com/2077-0383/12/7/2489
28. Patiënteneducatie: Hartfalen (verder dan de basis) – https://www.uptodate.com/contents/heart-failure-beyond-the-basics
29. Klinische implicatie van genetische tests bij gedilateerde cardiomyopathie – https://e-heartfailure.org/DOIx.php?id=10.36628/ijhf.2021.0024